Lanckorońscy zgromadzili jedną z najwybitniejszych prywatnych kolekcji dzieł sztuki. Znajdowały się w niej bezcenne obrazy, rysunki, numizmaty, dokumenty i meble z XIV–XIX w. W 1994 r. rodzinne zbiory zostały przekazane Rzeczypospolitej, a ofiarodawczynią była Karolina Lanckorońska. Zamek Królewski w Warszawie otrzymał wówczas kolekcję 15 obrazów, które stanowiły przed laty wyposażenie apartamentów króla Stanisława Augusta, w tym dwa dzieła Rembrandta van Rijna.
Kim była kobieta, która zdecydowała się na oddanie swojego majątku instytucjom kultury? Historię życia Karoliny Lanckorońskiej przedstawiamy w 10 esejach. Autorzy opisują jej wybory naukowe, inicjatywy podejmowane w Polsce i we Włoszech, prezentują losy jej rodziny i samej kolekcji. Teksty zostały wzbogacone o fotograficzną biografię Karoliny Lanckorońskiej oraz reprodukcje dzieł podarowanych przez nią Zamkowi Królewskiemu w Warszawie.
Pamięć o uczynkach, a także gestach chwalebnych i niezwykłych musi trwać długo i nieprzerwanie, jest bowiem formą podziękowania i hołdu, a jednocześnie ma charakter moralnego obowiązku. Zamek Królewski w Warszawie musi pamiętać o wspaniałym darze Karoliny Lanckorońskiej, który został przekazany Rzeczypospolitej równo 30 lat temu i jest teraz przechowywany w królewskiej rezydencji.
prof. dr hab. Wojciech Fałkowski
