Publikacja wchodzi w skład popularnego cyklu „Galeria jednego obrazu” i prezentuje dzieło Josefa Grassiego „Portret Anetki Tyszkiewiczówny”. W książce omówiono również dzieła związane z malarzem, znajdujące się w zbiorach Zamku Królewskiego w Warszawie.
Obraz przedstawia Annę z Tyszkiewiczów Potocką, zwaną Anetką, uzdolnioną projektantkę założeń parkowych w stylu angielskim i architektury ogrodowej. Przy jej udziale powstały krajobrazowe parki w Natolinie, Mokotowie i małopolskim Zatorze. Zapisała się w historii polskiego pamiętnikarstwa jako autorka „Mémoires de la Ctesse Potocka”.
Portret uchodził przez wiele lat po II wojnie za zaginiony. Okazało się jednak, że szczęśliwie ocalał i pozostaje obecnie własnością prywatną.
Obraz można uznać za ikonę portretu kobiecego doby Oświecenia: Anetka przedstawiona została w kameralnej scenie, w swobodnej pozie, na tle krajobrazu i chmurnego nieba, ubrana modnie w zwiewną suknię.
dr hab. Przemysław Mrozowski
